Mijn zelfbouw orgel

Op de foto links staat de speeltafel van mijn virtueel orgel. Doordat er behalve een speeltafel, actieve speakers en een computer (met midi-interface) niets nodig is kan het instrument op een kleine kamer worden geplaatst.De speeltafel is zelfbouw en dus precies zoals ik het wil. De hoogte is ook precies zoals die voor mij prettig is. Bij een kerkorgel is dit uiteraard anders en daarom bespeel ik liever mijn instrument dan welk kerkorgel ook. Toegegeven, het is niet dezelfde ervaring als spelen in een kerk, maar dat neem ik graag op de koop toe.

Niet voor niets noemt men het kerkorgel de koningin der instrumenten. Zelf kreeg ik toen ik 16 was voor de eerste keer de gelegenheid om op een kerkorgel te spelen. Dat was in een grote kerk met eveneens groot orgel en het was een hele ervaring voor mij. Later heb ik lange tijd in verschillende kerken gespeeld in en om Venlo. Er was thuis een orgel waar ik op kon oefenen, maar de klank kwam (uiteraard) niet in de buurt van een kerkorgel. Toen ik dus enkele jaren geleden per toeval informatie vond over de mogelijkheid om thuis wel een realistisch orgel te bouwen was ik meteen verkocht.Na enig speurwerk vond ik de software van Hauptwerk en toen ben ik aan de slag gegaan. Tegenwoordig speel ik in diverse kerken in Maastricht. Mijn eigen orgel thuis is en blijft mijn favoriet.

Wat is Hauptwerk?

Hauptwerk is een computerprogramma dat het mogelijk maakt om thuis te studeren op een orgel met de sound van een kerkorgel. Nu denken natuurlijk veel mensen, koop dan een keyboard, ben je zo klaar en het klinkt ook best "echt". Hauptwerk echter is gemaakt om volledige comtrole te hebben over een "kerkorgel". Het programma kan samples laden van authentieke bestaande kerkorgels en tevens zijn alle registers individueel te regelen, de stemming is te wijzigen en nog veel meer. Ook is de akoestiek van de kerk waarin het desbetreffende orgel staat mee gesampled zodat de speelervaring (met uitzondering van de speeltafel) héél realistisch is. Omdat er tegenwoordig behoorlijk wat orgels gesampled zijn kun je bovendien verschillende orgels kiezen (spreek kopen). Het is bepaald geen goedkope hobby maar "dan heb je ook wat". Voor iedereen die meer wil weten over Hauptwerk : Ga naar deze site, daar wordt alles uitgelegd en is alles te vinden wat men over Hauptwerk zou willen weten. De naam Hauptwerk : de Duitse benaming van het belangrijkste manuaal van een kerkorgel.

Om te proberen heb ik eerst twee midikeyboards gekocht en deze in een houten stellage gebouwd. Uiteraard zijn er professionele speeltafels voor Hauptwerk te koop maar die zijn toch echt boven mijn budget. Bovendien is het leuk om zelf iets te bouwen en je ziet dan dat er behoorlijk wat bij komt kijken. Voor een goed geluid heb ik twee actieve speakers gekocht en voor de interface met de computer en een geluidskaart en midisplitter. Nog iets over Hauptwerk : om het programma soepel te laten draaien is behoorlijk wat werkgeheugen in de pc aan te raden. Zelf heb ik 24 Gb maar dat is soms te weinig !!

Met dit orgeltje (plus pedaal) was al heel wat mogelijk maar de constructie was nogal wankel en speelde niet echt prettig. Toen heeft een vriend meegeholpen en toen hebben we het definitieve orgel kunnen bouwen.  Toen er op Marktplaats een oud pedaal van een kerkorgel werd aangeboden in Barneveld, was ik er als de kippen bij om dit te kopen en van de benodigde midi componenten te laten voorzien. Op de foto is ook de bank te zien die op maat gemaakt is voor dit pedaal. Zoals te zien is hangt er rechts een monitor. Die helpt bij de bediening van het instrument. Registreren gebeurd met een paneel dat voor de pedalen ligt. Zo kan ik het instrument bedienen zoals dat ook bij grotere "echte" kerkorgels gebeurd.

Het grote voordeel van de Hauptwerk software is dat er verschillende kerkorgels in geladen kunnen worden. Zo kan ik thuis kiezen uit : het orgel van de grote kerk in Utrecht, de grote kerk in Rotterdam, het orgel van de Madeleine in Parijs en diverse orgels uit Duitsland, Italië, Spanje en Oost-Europa. De akoustiek van deze kerken wordt ook authentiek weergegeven. Natuurlijk klikt ieder orgel in werkelijkheid anders als men het in kerk zelf bespeeld, maar de klank bij mij thuis komt wel erg dicht in de buurt. Deze orgels allemaal als software kopen zou een vermogen kosten, maar met de probeerversie's is ook al een heel geluid te produceren. Bovendien bestaat tegenwoordig de mogelijkheid om zogenaamde composiet-orgels te maken. Dat maakt het mogelijk om de registers van meerdere kerkorgels samen te voegen tot een nieuw orgel waardoor nog meer mogelijkheden ontstaan. Het kan nog gekker : door andere software te koppelen kan zelfs een zeer realistisch koor als klank worden toegevoegd. En niet enkel de klank, men kan zelfs de te zingen tekst mee programmeren. Het zal geen betoog behoeven dat dit een zeer bewerkelijk iets is, maar het is allemaal mogelijk met deze software.